Summer University 5-9 juli 2021

Welkom & Inleiding Basisconcepten

Gerben de Boer

Deze voordracht geeft een overzicht van de belangrijkste psychoanalytische concepten zoals: het onbewuste, overdracht, weerstand, psychische structuur, naast een overzicht van de theoretische stromingen. Deze zullen worden geïllustreerd aan de hand van voorbeelden uit de behandelpraktijk en het dagelijks leven.

Gerben de Boer is psychoanalyticus i.o. en psychiater. Hij is zelfstandig gevestigd te Amsterdam

‘Love at first sight?’ Onbewuste communicatie in het eerste contact

Edwin Bouman

Schuilt er analytisch gezien waarheid in zo’n idee als liefde op het eerste gezicht? Of allerlei andere gevoelens, for that matter? In deze lezing staan we stil bij de prominente rol van het onbewuste bij de eerste ontmoeting met een ander; en vanuit psychoanalytisch perspectief de kunst van het verstaan van die onbewuste communicatie. Hoe ziet dat eruit? Hoe draagt de sensitiviteit voor hetgeen dat vanaf het allereerste contact zichtbaar en voelbaar wordt bij aan een omvattender begrip van de concreet geformuleerde, bewuste vraag waar iemand mee komt?  En hoe kan dat begrip behulpzaam zijn?

Edwin Bouman is psycholoog en psychoanalyticus. Hij is werkzaam in een eigen praktijk in Amsterdam. 

'Houellebecq en de liefde’

Martin de Haan

De Franse schrijver Michel Houellebecq staat bekend als een cynicus en een nihilist. Dat idee klopt niet, betoogt zijn vaste vertaler, Martin de Haan. In werkelijkheid is Houellebecqs werk één grote noodroep om liefde. Maar wat voor liefde precies?

Martin de Haan (Middelburg 1966) is essayist en vertaler van Franse literatuur. Naast klassieke auteurs als Marcel Proust en Choderlos de Laclos vertaalde hij ook het hele Franstalige oeuvre van Milan Kundera en is hij de vaste vertaler van Michel Houellebecq, over wie hij ook een boek schreef: “Aan de rand van de wereld: Michel Houellebecq.

‘Love, Guilt and Reparation’

Michel van Veen

Het dodelijke agressieve instinct waar Melanie Klein zich mee bezig houdt, kan sympathiek worden gewaardeerd wanneer de rol van liefde, onbewuste schuld en de “drive to repair” haar centrale plek terugkrijgt. Klein’s theorie is namelijk niet pessimistisch, zoals stereotypisch kan worden gedacht, maar een zeer rijke uitwerking van Freud’s denken over de liefde van de mens voor anderen, die met name expressie vindt in het Oedipuscomplex. We gaan in deze lezing in op Klein’s denken hierover en op de klinische beelden die in het licht van Love, Guilt and Reparation, zoveel winnen aan gelaagdheid, complexiteit en ‘onmiddellijkheid’.

Michel van Veen is psychotherapeut en psychoanalyticus in eigen praktijk in Amsterdam. Hij werkte bij het NPI, Arkin en de VU in Amsterdam. Hij heeft een specifieke interesse in het Kleiniaanse denken en filmanalyse.

‘Trauma: De afwezigheid van liefde’

Tineke Hartgers

In mijn voordracht wil ik op verschillende manieren stilstaan bij het begrip trauma. Eerst een overzicht van  de verschillende theorieën van Freud over dit onderwerp, en daarna ga ik met name in op het perspectief van Ferenczi, waarop aanvankelijk (in de jaren ’30) negatief en afwijzend gereageerd werd door Freud en andere vooraanstaande analytici, waardoor zijn perspectief naar de achtergrond verdween. Vanaf de eeuwwisseling is er echter geleidelijk aan een herwaardering ontstaan voor het werk van Ferenczi. Zijn visie impliceert dat de analyticus, naast aandacht voor intrapsychische conflicten en onbewuste fantasieën, ook aandacht moet hebben voor de impact van de feitelijke realiteit. Of zoals analyticus V.Volkan het noemt: “The intertwining of the internal and  external wars”.

Mw. Dr. Tineke Hartgers is klinisch psycholoog, psychoanalyticus en opleider, werkzaam in eigen praktijk. Daarvoor lang werkzaam geweest bij het NPI en GG&GD. Zij is voormalig voorzitster van de NVPA.

‘Eigenliefde’

Frans Schalkwijk

Voor een goed samenzijn met anderen is gezonde eigenliefde belangrijk, want hoe kun je van een ander houden als je jezelf niet accepteert?  Eigenliefde heeft echter een nare bijsmaak als ze wordt geassocieerd met narcisme, egoïsme of te grote ingenomenheid met zichzelf. Hoe dat bij de patiënt zit herkennen we vaak aan de manier waarop de patiënt met ons omgaat. De spreekkamer is dan een arena waar ‘ík’ en de ‘ander’ elkaar ontmoeten.

Prof. dr. Frans Schalkwijk is psychoanalyticus/psychoanalytisch psychotherapeut, bijzonder hoogleraar aan de UVA inzake gewetensontwikkeling en forensisch rapporteur. Hij schreef onder andere Diagnostiek in de praktijk (Boom, 2015) en Narcisme (AUP, 2018).

‘Mama, ik vind je lief’

 Joey Stam

Menig kind verklaart in een kindertherapie hoe lief moeder wel niet is. Dit kan bij het afscheid in de wachtkamer zijn of midden in een sessie. Al naar gelang het moment en de situatie kan dit van alles betekenen, een gemiddeld psychotherapeut ontbreekt het niet aan ideeën hierover. En wie kent niet het klassieke voorleesboekje: ‘Lieve Woordjes?’ Het hamstertje dat ons leert dat er rust en ruimte nodig is voordat lieve woordjes gezegd kunnen worden. Hoe is die rust en ruimte te creëren? Wat vraagt dat van een kindertherapeut? In psychoanalytische psychotherapie met kinderen en jongeren is het de kunst om juist samen met de ouders een dergelijk kader te creëren, natuurlijk niet alleen voor lieve woordjes. Een kader waarin de authenticiteit van dergelijke zinnetjes tot zijn recht kan komen. Daarom in deze lezing juist ook aandacht voor ouderbegeleiding als ondergeschoven kindje met verrassend veel boodschap voor wie werkt met volwassenen.

Joey Stam werkt als psychotherapeut en psychoanalyticus in eigen praktijk te Dordrecht

‘Liefde binnen de lijnen’

Yasco Horsman in gesprek met Joost Swarte 

In het rijke oeuvre van striptekenaar en vormgever Joost Swarte (1947) is er een terugkerende interesse in de innerlijke mens. In de treffende, vaak rebus-achtige tekeningen die hij o.a. voor de New Yorker maakte, probeert Swarte ervaringen zoals liefde, lezen, denken, en tobben weer te geven. De tekeningen houden het midden tussen plaatjes die je bekijkt en teksten die je leest. In dit gesprek met film- en literatuurwetenschapper en stripkenner Yasco Horsman zal verkend worden hoe de lijntekeningen van Swarte affecten zoals liefde, genegenheid en vertwijfeling weergeven.

Joost Swarte (Heemstede 1947) is een zeer veelzijdig Nederlands striptekenaar en grafisch vormgever. Hij kwam met de term ‘klare lijn’ om het werk van de Belgische stripmeester Hergé te omschrijven. Deze klare lijn kenmerkt ook zijn eigen uitgepuurde tekenstijl. De tekening op de omslag van de Summeruniversity2020-folder is van Swarte’s hand en is opgenomen in ‘Overal’, de bundel verzamelde prenten die ter gelegenheid van zijn 50-jarig jubileum verscheen in 2019. 

Yasco Horsman is film- en literatuurwetenschapper aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij heeft een specifieke interesse in strips en psychoanalyse.

‘Liefde in relaties’

Lisette Tuin

Waar komt de liefde meer tot uitdrukking dan in partnerrelaties? In deze lezing wordt stilgestaan bij wat psychoanalyse te zeggen heeft over liefdesrelaties. Wat is ervoor nodig om een ander lief te kunnen hebben?  Wat maakt dat partners bij elkaar blijven? En wanneer wordt een relatie destructief?

Lisette Tuin is psychiater en kandidaat-psychoanalytica, werkzaam in een FACT-team bij GGZ-instelling Dimence en in eigen praktijk.

Working Through Sessies

Working through (Durcharbeitung) is een psychoanalytische term die destijds al door Freud gemunt werd en die het noodzakelijke ‘verwerkings’proces aanduidt dat voorwaarde is voor een wezenlijke innerlijke verandering. De vertering van opgedane kennis of ervaring is wezenlijk om het werkelijk te kunnen integreren in het systeem.  In de Summeruniversity komen we in deze working through sessie live in kleinere groepen bijeen om hetgeen we tot dan toe in de voordrachten hebben gehoord samen te beginnen te verwerken door gedachten, associaties en gevoelens en/of bezwaren uit te wisselen die de voordrachten in ons hebben opgeroepen. Ook online vindt een working through sessie plaats.    

De sessies worden begeleid door een psychoanalyticus

‘Denkbeelden in de psychoanalyse’

Ariane Bazan, Leontine Brameijer en Edwin Bouman Ariane Bazan 

Binnen de psychoanalyse bestaan er verschillende denkrichtingen. Dat heeft gevolgen voor de manier waarop de analyse vorm krijgt. En hoewel psychoanalytici niet “in één hokje” willen worden ingedeeld probeert dit programma duidelijker te maken waar de nuances naar voren komen. We zullen proberen deze verschillen te koppelen aan ideeën over Liefde.

Daartoe zijn sprekers uitgenodigd met een Lacaniaanse invalshoek (Ariane Bazan), een Kleiniaanse benadering (Leontine Brameijer) en een intersubjectieve ervarings-aanpak (Edwin Bouman).

Prof.Dr.Ariane Bazan doceert klinische psychologie aan de Université libre de Bruxelles. Zij is zowel doctor in de psychologie als in de biologie en is gespecialiseerd in de neuropsychoanalyse. Daarbij is zij ook als psychoanalytica werkzaam in een eigen praktijk.

Drs.Leontine Brameijer is leeranalytica en supervisor van de NPaV en voert een praktijk voor psychoanalyse in Utrecht. Haar analytisch werk is ingebed in de theorieën van Sigmund Freud en Melanie Klein, en in de inzichten van de analytici behorend tot de Britse post-Kleiniaanse school

Drs. Edwin Bouman is psycholoog en psychoanalyticus. Hij is werkzaam in een eigen praktijk in Amsterdam.

‘Liefde en het monster’

 Ariane Bazan

Liefde betekent onvoorwaardelijkheid en veel liefdespijn ontstaat door de verwarring tussen onvoorwaardelijkheid en onbegrensdheid. We verdragen grenzen van anderen maar liefde die geen sprong zonder vangnet zou zijn, maar met garanties moet komen, is ondraaglijk. Het (potentieel) monsterlijke huist in het intieme van de mens, en pas de onvoorwaardelijke liefde van anderen maakt dat intiem monsterlijke voor elk van ons draaglijk. Onvoorwaardelijkheid is zo wat beschaving grondt.

Prof.Dr.Ariane Bazan doceert klinische psychologie aan de Université libre de Bruxelles. Zij is zowel doctor in de psychologie als in de biologie en is gespecialiseerd in de neuropsychoanalyse. Daarbij is zij ook als psychoanalytica werkzaam in een eigen praktijk.

‘Liefde in tijden van muzikale consumptie’

Jos de Backer en Katrien Foubert

In de theaterzaal van Crea kunnen we muzikale improvisatie ervaren. Een complexe dans van twee spelers waarin capaciteiten van receptiviteit, sensitiviteit en responsiviteit centraal staan. Deze presentatie behelst een exploratie van deze intuïtieve idiosyncrasie binnen de kracht van de muzikale onmiddellijkheid. Dit zal geïllustreerd worden door klinisch videomateriaal en live improvisaties.  ​

Prof. dr. Jos De Backer is coördinator en docent LUCA School of Arts en coördinator dienst muziektherapie UPC KU Leuven. Ook is hij professor aan de Faculteit Geneeskunde, dep. Neurowetenschappen, Centrum voor Contextuele Psychiatrie.

Dr. Katrien Foubert is docente muziektherapie en postdoc onderzoeker aan LUCA School of Arts en docente aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen. Zij is senior onderzoeker aan de faculteit geneeskunde, onderzoeksgroep Centrum voor Contextuele Psychiatrie. Ook is ze professioneel violiste in het ensemble Odysseia: (http://www.odysseiaensemble.be/projects/borderline/).​

Informatie psychoanalytische opleiding in Nederland en België

Op het Olympiaplein no 4 in Amsterdam, het huis van de Nederlandse Psychoanalytische Vereniging (NPAV) worden twee voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd; één over de opleiding tot psychoanalyticus bij de Nederlandse Vereniging (NPAV) en één over de opleiding tot psychoanalyticus bij de Belgische Vereniging voor Psychoanalyse (BVP). Iedereen welkom die enige interesse heeft in de opleiding.

Meeting the Analyst

Dichterbij de psychoanalyse gaat u deze week misschien wel niet komen.. Meeting the Analyst biedt een ontmoeting met een psychoanalytica of psychoanalyticus in de eigen spreekkamer. Dé gelegenheid om alle ins en outs van de dagelijkse praktijk te horen, de vragen te stellen die de hele week al op het puntje van uw tong liggen, de uitgelezen kans om een sofa in gebruik van dichtbij te bekijken, en misschien wel uit te proberen.. 

De film: ‘Your mum and dad’

Merle Heinemeijer en Ad Bolhuis

In de muziekzaal van Crea wordt de film ‘Your Mum and Dad’ vertoond. In deze persoonlijke documentaire, vernoemd naar een gedicht van Philip Larkin, richt regisseur Klaartje Quirijns de camera op zichzelf en haar familie, onderzoekend hoe fouten en frustraties van ouders doorwerken in volgende generaties. Haar eigen verhaal wordt afgewisseld met dat van een bevriende therapeut Transgenerationele trauma’s komen in beeld en filmopnamen van een analyse in de loop van jaren. Tevoren is er een inleiding en na de film is er een gezamenlijke discussie waarin er gelegenheid is voor eigen gedachten en vragen die de film kan oproepen

supplement: toegangskaartje à 10 euro

‘Overdrachtsliefde’

Marc Hebbrecht

Hoe begrijpen we overdrachtsliefde als concept van Freud?  Aan de hand van klinische vignetten worden recente opvattingen geïllustreerd. Overdrachtsliefde kan de betekenis hebben van weerstand en van narcistische problemen. Ze kan inzicht bijbrengen in de geschiedenis van het liefdesleven. Bovendien is ze een helende ervaring wanneer ze deskundig wordt geanalyseerd.

Marc Hebbrecht is psychiater en psychoanalyticus, titulair lid van de Belgische Vereniging voor Psychoanalyse. Werkzaam in UPC KU Leuven en in de eigen praktijk.

‘Freud en kinderen, een liefdesverhaal'

Christine Frankx

Deze lezing wil de kinderlijke seksualiteit bespreken in relatie tot de onbewuste psychoseksualiteit: een schandaal in Freuds tijd, nog steeds brandend actueel én controversieel. Enkele theoretische beschouwingen uit de post-freudiaanse en object-relationele psychoanalyse worden aangereikt, waardoor het thema menselijker, moderner en meer herkenbaar wordt. Het liefdesverhaal van Freud met kinderen verwijst ook naar de verhouding met zijn eigen demonen, eigen relatie met moeder en vader/substituutvaders en zijn passionele strijd om voor de ‘waarheid’ te vechten, ondanks alle tegenstand en verlies.

Christine Franckx is psychiater en kinderpsychiater, Training Psycho-analytica Belgische Vereniging voor Psychoanalyse, voormalig voorzitster BVP. Zij werkt in eigen praktijk te Antwerpen met volwassenen, is lid van de medische directie Infantcentrum www.3psy.be en oprichtster vzw GiO www.giovzw.be.

Film inleiding 'On Body and Soul'

 Merle Heinemeijer, Sacha Marlisa, Edwin Boumanerle

Van dissociatie naar associatie. Een workshop geïllustreerd met fragmenten uit bovengenoemde film, van de Hongaarse Ildiko Enyedi, uit 2017.

In diverse vormen van psychopathologie is een scheiding tussen lichaam en geest een centraal en belangwekkend verschijnsel; dat is bekend. Denk vooreerst aan psychosomatiek, maar ook aan eetstoornissen, verslaving, conversie, seksuele functiestoornissen, perversie, ook in psychose of in de adolescentie (met de verwarring rond het veranderend lichaam), in suïcidaliteit, automutilatie en depersonalisatie en meer. In de psychoanalyse kan aandacht voor juist de verbinding tussen het lichaam en het psychisch domein van veel betekenis zijn. Feitelijk, is de psyche namelijk door het lichaam omsloten. Wanneer lichaam en geest, in de ontwikkeling van het kind, tot een dynamische verbinding met elkaar geraken, kunnen emoties, gegenereerd in het lichaam, worden waargenomen, opgevangen, afgewikkeld en benut. De inter-relationele context van de psychoanalyse is bij uitstek een situatie waarin stagnaties in deze ontwikkeling weer op gang gebracht kunnen worden. Na een theoretische inleiding hierover is het doel van de workshop, door het kijken en het bespreken van de film, dissociatie tussen lichaam en geest zichtbaar te maken en te zien welke invloed dit fenomeen op het object-relationeel functioneren van de personages heeft gehad.

Merle Heinemeijer is psychiater en psychoanalyticus. Zij is zelfstandig gevestigd.
Sacha Marlisa is psychoanalyticus. Zij is zelfstandige gevestigd.
Edwin Bouman is gz-psycholoog, psychotherapeut en psychoanalyticus. Hij is zelfstandig gevestigd.

‘Psychoanalyse in een nieuwe tijd’. Een terrasofische benadering

Jos Dirkx

In deze lezing wil ik ingaan op de tijd waarin we leven aan de hand van moderne denkers als Sloterdijk, Rosa, Harari en Blom die over het geheel genomen een tamelijk somber beeld schetsen van onze toekomst. Hoe was dit ten tijde van Freud? Is er veel veranderd? Was het onbehagen in de cultuur ook destijds gemeengoed?  Niet alleen Freud zelf heeft hierover geschreven maar ook tijdgenoten en cultuurpessimisten als Spengler en Ortega.

Vervolgens zal ik aan de hand van de geschetste veranderingen in tijd en ruimte laten zien dat de psychoanalyse als behandelpraktijk een mogelijk tegenwicht kan vormen voor versnelling en verlies van een eigen veilige plek. Tenslotte probeer ik aan te tonen hoe de psychoanalytische theorie een mogelijke bijdrage kan leveren aan een beter begrijpen van de snel veranderende wereld om ons heen waarbij er een onlosmakelijk en reciproque verband is met de veranderingen in het intrapsychische domein. Ook komt aan bod wat de psychoanalyse mogelijk kan betekenen voor de klimaatcrisis in de vorm van de zogenaamde ecopsychoanalyse en omgekeerd wat de psychoanalyse zou kunnen leren van de klimaatwetenschap.

Jos Dirkx is psychiater, psychotherapeut en psychoanalyticus. Hij is opleidingsanalyticus bij de Nederlandse Psychoanalytische Vereniging (NPaV) en redacteur van het Tijdschrift voor Psychoanalyse en haar toepassingen. Hij is zelfstandig gevestigd in Utrecht.

‘Waar we het over hebben als we het over liefde hebben’

Antonie Ladan

In deze voordracht wordt stilgestaan bij de manieren waarop we ons proberen te beschermen tegen de pijn, die het emotioneel met andere mensen verbonden zijn onvermijdelijk inhoudt. Onvermijdelijk, omdat we niet bij machte zijn om relationele desillusies te voorkomen. Daarbij zal ook het concept impliciet relatiepatroon aan bod komen en met name de mogelijke betekenis daarvan binnen liefdesrelaties, die als destructief betiteld zouden kunnen worden.    

 Antonie Ladan is psychiater n.p. en psychoanalyticus. Hij publiceert op het gebied van de psychoanalyse en haar toepassingen. Na Het wandelend hoofd (Boom, 2000) en Het vanzelfzwijgende (Boom, 2010) verscheen in 2015 Het verlangen naar oorlog en andere zaken (Sjibbolet). In zijn recente boek Onmacht en oorlogsverlangen (Boom, 2019) werkt hij zijn gedachten over de relatie tussen onmacht en onze houding ten opzichte van oorlog verder uit. 

‘Hamlet versus Hamlet’

Bart Vieveen

In de toneeltekst Hamlet versus Hamlet, van Tom Lanoye spreekt Hamlet de volgende woorden: De tijd hangt uit zijn naad. Vervloekte kwelling, Dat jij degeen bent die hem moet herstellen!

Lanoye geeft Shakespeares quote ‘The time is out of joint. O cursed spite, That ever I was born to set it right!’ niet alleen een volwaardig Nederlands equivalent, hij geeft Hamlet ook een ander perspectief. Hamlets subjectpositie is bij Lanoye een andere dan bij Shakespeare door een wezenlijke verandering van de vaderrol in de betekenisconstructie.

Bart Vieveen verdedigde in mei 2019 in Leiden met succes zijn proefschrift Kortsluiting in het symbolische:Hamlet, Katadreuffe en Van Egters verkennen de grenzen van het bedreigde Vader-land.

Hij studeerde Nederlands en Theaterwetenschap en werkte onder meer bij het Rotheater. Momenteel is hij rector/bestuurder bij het Stedelijk Gymnasium in Leiden.

‘Is love just a second hand emotion?’ Liefde in het werk van de late Bion'

Rudi Vermote

Wat onder liefde begrepen en gevoeld wordt is zo complex en verscheiden dat Freud terecht stelde dat we het beter aan dichters over laten om erover te schijven. Dit neemt niet weg dat liefde en vaak het falen en gemis ervan, een centraal onderwerp zijn in onze praktijk en leven. De praktijk dwingt ons tot een visie. Deze lezing is een poging tot een open, meerlagige benadering.

Prof. em. Dr. Rudi Vermote is psychoanalyticus, lid van de Belgische Vereniging Psychoanalyse. Hij is werkzaam in een privaat praktijk te Vilvoorde.

Parallelsessie 2

Poëzie-workshop

Anneke Brassinga

‘Her pure and eloquent blood

Spoke in her cheeks, and so distinctly wrought

That one might almost say, that her body thought’ *

Het contact maken met de totaliteit van de ander is een essentiële bezigheid van de psychoanalyticus. De bekende Britse psychoanalyticus W.F Bion illustreerde met deze dichtregels van John Donne hoe de blik en de taal van de dichter ons in contact kan brengen met de onnoembare essentie van de dingen. In de psychoanalyse is niet de beredeneerde of op kennis gebaseerde werkelijkheid relevant: de erváring van je eigen psychische werkelijkheid is het enige dat transformeert.

De psychoanalytische sessie is als een gedicht te benaderen. De aandachtige, zintuiglijke ontvangst van wat zich aandient kan ook een opening bieden tot de onzichtbare, achterliggende innerlijke belevingswereld van de analysand. Soms ontstaat zelfs een ervaring van een onnoembare essentie. In deze workshop zullen we onder leiding van Anneke Brassinga onderzoeken hoe gedichten middels  ‘een geestverruimend heelal van taal’ werelden voor ons kunnen ontsluiten.

Anneke Brassinga is Nederlands dichteres, literair vertaler, schrijfster van proza en essays. Ze ontving meerdere prijzen voor haar werk, waaronder de P.C Hooftprijs voor haar poëtisch oeuvre in 2015.

Supplement: toegangskaartje à 10 euro

*John Donne, The Second Anniversary

Parallelsessie 3

Jungiaanse analyse

Henk Blezer en Laurens Wolters

In deze workshop onderzoeken we het thema liefde luistert vanuit de blik van de Jungiaanse analyse. In deze weerspiegeling staat de therapeutische basishouding centraal en wordt deze gerelateerd aan het individuatieproces. In dit proces van worden wie je bent, hebben we onze schaduw onder ogen te zien. Het streven naar volmaaktheid verschuift naar de beleving van volledigheid. Dit vraagt om een basishouding van nieuwsgierigheid, niet weten en acceptatie. Zijdelings maken we kennis met collectieve, archetypische elementen van het onbewuste.

Henk Blezer, Phd en Laurens Wolters, MSc  

Parallelsessie 4

Klinisch Seminaar Kinderanalyse

o.l.v. Marian Ploegmakers-Burg. Referent: Babette Bijlsma

Het klinisch seminaar is bedoeld om de psychoanalytische manier van werken te illustreren en  om er zelf praktisch mee kennis te maken. In een kleine groep wordt stilgestaan bij klinisch materiaal, dat wordt ingebracht door een (kandidaat)analyticus en/of psychotherapeut. Dit gebeurt onder leiding van een ervaren leeranalyticus. De bedoeling is dat deelnemers vrij associëren op het materiaal naar aanwijzing van de groepsleider en dat op deze wijze een verdiepend inzicht ontstaat over hetgeen zich afspeelt tussen de analyticus en de patiënt. Daarbij is van belang zonder terughouden te zeggen wat er opkomt om zo het onbewuste van ieder aan het woord te laten. Deze hardop uitgesproken gedachten, gevoelens, gewaarwordingen en fantasieën samen, leveren een bijdrage aan het begrip van wat zich in de spreekkamer afspeelt op een ander niveau dan dat van het cognitieve weten. Het gaat om het beleven, zich laten beïnvloeden door het materiaal en zodoende het mogelijk in contact komen met de betekenis van de onbewuste ervaringen van het analytisch koppel, de deelnemers en de groep als geheel.

Alle klinische seminaars zijn uitsluitend toegankelijk voor mensen met een BIG-registratie of mensen die schriftelijk kunnen aantonen dat zij klinisch werkzaam zijn (een verklaring van een opleider, praktijkhouder of werkgever etc.). Bij twijfel kunt u contact opnemen via info@npav.nl. De vertrouwelijkheid wordt gewaarborgd door het beroepsgeheim of een schriftelijke geheimhoudingsverklaring in het geval van niet-BIG-geregistreerde klinisch werkenden

Parallelsessie 5

Klinisch Seminaar

o.l.v. Christine Franckx. Referent: Anaïs Lorrez

Het klinisch seminaar is bedoeld om de psychoanalytische manier van werken te illustreren en  om er zelf praktisch mee kennis te maken. In een kleine groep wordt stilgestaan bij klinisch materiaal, dat wordt ingebracht door een (kandidaat)analyticus en/of psychotherapeut. Dit gebeurt onder leiding van een ervaren leeranalyticus. De bedoeling is dat deelnemers vrij associëren op het materiaal naar aanwijzing van de groepsleider en dat op deze wijze een verdiepend inzicht ontstaat over hetgeen zich afspeelt tussen de analyticus en de patiënt. Daarbij is van belang zonder terughouden te zeggen wat er opkomt om zo het onbewuste van ieder aan het woord te laten. Deze hardop uitgesproken gedachten, gevoelens, gewaarwordingen en fantasieën samen, leveren een bijdrage aan het begrip van wat zich in de spreekkamer afspeelt op een ander niveau dan dat van het cognitieve weten. Het gaat om het beleven, zich laten beïnvloeden door het materiaal en zodoende het mogelijk in contact komen met de betekenis van de onbewuste ervaringen van het analytisch koppel, de deelnemers en de groep als geheel.

Alle klinische seminaars zijn uitsluitend toegankelijk voor mensen met een BIG-registratie of mensen die schriftelijk kunnen aantonen dat zij klinisch werkzaam zijn (een verklaring van een opleider, praktijkhouder of werkgever etc.). Bij twijfel kunt u contact opnemen via info@npav.nl. De vertrouwelijkheid wordt gewaarborgd door het beroepsgeheim of een schriftelijke geheimhoudingsverklaring in het geval van niet-BIG-geregistreerde klinisch werkenden

Parallelsessie 6

Klinisch Seminaar

o.l.v. Jos van Mosel. Referent: Tatiana Herremans

Het klinisch seminaar is bedoeld om de psychoanalytische manier van werken te illustreren en  om er zelf praktisch mee kennis te maken. In een kleine groep wordt stilgestaan bij klinisch materiaal, dat wordt ingebracht door een (kandidaat)analyticus en/of psychotherapeut. Dit gebeurt onder leiding van een ervaren leeranalyticus. De bedoeling is dat deelnemers vrij associëren op het materiaal naar aanwijzing van de groepsleider en dat op deze wijze een verdiepend inzicht ontstaat over hetgeen zich afspeelt tussen de analyticus en de patiënt. Daarbij is van belang zonder terughouden te zeggen wat er opkomt om zo het onbewuste van ieder aan het woord te laten. Deze hardop uitgesproken gedachten, gevoelens, gewaarwordingen en fantasieën samen, leveren een bijdrage aan het begrip van wat zich in de spreekkamer afspeelt op een ander niveau dan dat van het cognitieve weten. Het gaat om het beleven, zich laten beïnvloeden door het materiaal en zodoende het mogelijk in contact komen met de betekenis van de onbewuste ervaringen van het analytisch koppel, de deelnemers en de groep als geheel.

Alle klinische seminaars zijn uitsluitend toegankelijk voor mensen met een BIG-registratie of mensen die schriftelijk kunnen aantonen dat zij klinisch werkzaam zijn (een verklaring van een opleider, praktijkhouder of werkgever etc.). Bij twijfel kunt u contact opnemen via info@npav.nl. De vertrouwelijkheid wordt gewaarborgd door het beroepsgeheim of een schriftelijke geheimhoudingsverklaring in het geval van niet-BIG-geregistreerde klinisch werkenden

Parallelsessie 7

Klinisch Seminaar

o.l.v. Gesine van Gent. Referent: Roderik Hendriks

Het klinisch seminaar is bedoeld om de psychoanalytische manier van werken te illustreren en  om er zelf praktisch mee kennis te maken. In een kleine groep wordt stilgestaan bij klinisch materiaal, dat wordt ingebracht door een (kandidaat)analyticus en/of psychotherapeut. Dit gebeurt onder leiding van een ervaren leeranalyticus. De bedoeling is dat deelnemers vrij associëren op het materiaal naar aanwijzing van de groepsleider en dat op deze wijze een verdiepend inzicht ontstaat over hetgeen zich afspeelt tussen de analyticus en de patiënt. Daarbij is van belang zonder terughouden te zeggen wat er opkomt om zo het onbewuste van ieder aan het woord te laten. Deze hardop uitgesproken gedachten, gevoelens, gewaarwordingen en fantasieën samen, leveren een bijdrage aan het begrip van wat zich in de spreekkamer afspeelt op een ander niveau dan dat van het cognitieve weten. Het gaat om het beleven, zich laten beïnvloeden door het materiaal en zodoende het mogelijk in contact komen met de betekenis van de onbewuste ervaringen van het analytisch koppel, de deelnemers en de groep als geheel.

Alle klinische seminaars zijn uitsluitend toegankelijk voor mensen met een BIG-registratie of mensen die schriftelijk kunnen aantonen dat zij klinisch werkzaam zijn (een verklaring van een opleider, praktijkhouder of werkgever etc.). Bij twijfel kunt u contact opnemen via info@npav.nl. De vertrouwelijkheid wordt gewaarborgd door het beroepsgeheim of een schriftelijke geheimhoudingsverklaring in het geval van niet-BIG-geregistreerde klinisch werkenden

Parallelsessie 8

‘Liefde en luisteren. Lacaniaanse bespiegelingen’

Mattias Desmet

Binnen een Lacaniaanse optiek onderscheidt de mens zich van het dier, niet zozeer doordat hij over een groter weten beschikt dan het dier, maar eerder doordat hij voortdurend met een tekort aan weten geconfronteerd wordt. Wat is het om man te zijn? Wat is het om vrouw te zijn? Wat verlangt de Ander van mij? Wat is de zin van het leven? Dat is slechts een kleine greep uit de korf met onbeantwoordbare vragen die elk mens levenslang met zich meedraagt. Het is vanuit dit tekort dat we kunnen begrijpen dat Liefde en Luisteren direct met elkaar verbonden zijn en dat we de ethische positionering van de analyticus tijdens de kuur scherp kunnen bepalen.

Mattias Desmet is professor klinische psychologie aan de Universiteit van Gent. Hij doceert er onder andere het vak Psychoanalytische Therapie en is verantwoordelijk lesgever van de Permanente Vorming ‘Psychoanalytische therapie en psychoanalyse met volwassenen vanuit Freudiaans-Lacaniaans perspectief’. Daarnaast heeft hij een privépraktijk als psychoanalyticus. Hij is auteur van de boeken The Pursuit of Objectivity in Psychology en Lacan’s logic of subjectivity: A walk on the Graph of Desire.

Parallelsessie 9

‘Take a walk on the wild side.' Liefde in vloeibare tijden….

Trui Missinne

De gender en non-binaire problematiek bij veel van onze huidige patiënten lijkt een onmiskenbaar veranderend cultureel en maatschappelijk discours te weerspiegelen. Zijn de fundamentele spelregels van het leven en van de liefde veranderd? Zitten wij psychoanalytici gevangen in een aliënerend, normerend, binair denken? Zijn we toe aan nieuwe psychoanalytische concepten over de liefde? Vertrekkend van eigen klinische ervaring worden deze vragen onderzocht.

Trui Misinne, klinisch psychologe en psychoanalytica is titulair lid van de Belgische Vereniging voor Psychoanalyse (IPA) en bestuurslid van de Stichting Psychoanalyse en Cultuur. Ze is werkzaam in het PTC Rustenburg en voert in Brugge een eigen psychoanalytische praktijk.