Nieuwsbrief Summer University psychoanalyse ‘Het is Tijd’ juni
Marion Wolfis | 28 mei 2023 | Nieuwsbrieven
Beste allen,
Het duurt nu niet lang meer en dan start de Summer University ‘Het is tijd’. We kijken naar jullie uit! En natuurlijk ook naar de mooie lezingen van de sprekers, de klinische seminaars en al de andere verrijkende en plezierige activiteiten in die week. We hopen jullie ook. In deze nieuwsbrief krijg je een inkijkje in de derde en vierde dag, woensdag 5 juli en donderdag 6 juli. Mocht je je nog niet hebben ingeschreven, kan je er beter niet te lang mee te wachten. Wie weet helpt onderstaande toelichting van ons programma je nog.
Programma Summer University woensdag 5 juli
Van 9:30-11:00 uur Denkbeelden in de psychoanalyse
In de ochtend om 9:30 uur zal medeorganisator van de Summer University, Ad Bolhuis, een heel interessante ontmoeting modereren tussen drie psychoanalytici, met alledrie verschillende denkrichtingen; Suzy Schipper, Marc Hebbrecht en Famke Kwee.
Binnen de psychoanalyse bestaan er verschillende denkrichtingen. Dat heeft gevolgen voor de manier waarop de analyse vorm krijgt. Psychoanalytici beperken zich vaak niet strikt tot één theoretische stroming. Dit programma maakt duidelijker hoe persoonlijke verschillen naar voren komen aan de hand van een klinische casus.
Je krijgt dus als het ware een kijkje in de spreekkamer van de drie analytici. En je mag ook meedoen. Je wordt uitgenodigd mee te denken over de verschillen van interpretatie, het punctueren, of hoe er gewerkt wordt met overdracht en tegenoverdracht. Wat zijn je eigen associaties en ideeën? Een heel interessante ochtend die Ad Bolhuis weer met plezier zal modereren.
Denkbeelden in de psychoanalyse
De casus wordt voorgelezen en geprojecteerd, becommentarieerd en er zal ruim tijd zijn voor reflecties vanuit de zaal.
Suzy Schipper is GZ-psycholoog, systeemtherapeut en psychoanalytica, werkzaam in een eigen praktijk in Amsterdam.
Famke Kwee is psychotherapeut, psychoanalytica, leeranalytica en opleider bij de NPaV, docent huisartsenopleiding EMC, werkzaam in eigen praktijk in Rotterdam.
Marc Hebbrecht is psychiater en psychoanalyticus. Hij is huidig voorzitter van de Belgische Vereniging voor Psychoanalyse. Momenteel is hij als opleider werkzaam in UPC KULeuven en in zijn privépraktijk.
Ad Bolhuis was voorheen huisarts, en tot voor kort werkzaam als psychoanalyticus i.o. en als coach/ supervisor.
van 11:00 uur tot 11:30 uur koffie- en theepauze
We hebben een half uur pauze waarna we doorgaan met denkbeelden in de grote zaal. Misschien dat we ook bij de koffie al pratende tot reflecties komen.
van 11:30 uur tot 12:30 uur Vervolg denkbeelden in de psychoanalyse
We vervolgen de ochtend tot 12:30 uur. Het zou leuk zijn je reflecties in de zaal te bespreken of je vraag voor te leggen bij een van de analytici. Er is in ieder geval ruim de tijd voor interactie.
Van 12:30 uur tot 13:30 uur Lunch
We gaan vervolgens lekker lunchen in de hal, waarna we ons aan het einde van het uur naar de muziekzaal van Crea gaan begeven.
van 13:30 uur tot 15:00 uur
‘Flexibilitijd!’
We beginnen deze middag met muziek. Dat muziek het onzegbare raakt is een idee van alle tijden. Schopenhauer vond bijvoorbeeld muziek -in tegenstelling tot de andere kunsten- veel machtiger en directer aangezien het ons rechtstreeks in contact bracht met onze oerwil, wat hij zag als de kern van de werkelijkheid achter de dagelijkse realiteit.
Muziek is dan ook onze eerste ‘taal’, want in onze eerste tijd denken we nog niet in taal, maar wel in ritmes en melodieën. Dus muziek komt bij ons altijd sneller naar binnen en raakt je dieper. Hier wordt mee gewerkt in muziektherapie. De zaken die vanuit de muziek bovenkomen uit het onbewuste moeten via het woord in het bewuste gebracht worden als voorbereiding van symbolisatie, van betekenisverlening. Het is opmerkelijk dat Freud weinig aandacht schonk aan de kracht van muziek. Gelukkig dat Katrien Foubert en Jos De Backer dit wel doen! We kunnen hier veel van verwachten.
Katrien Foubert en Jos De Backer
Prof. Dr. Katrien Foubert is onderzoekshoofd van de onderzoekseenheid Music & Drama aan de geassocieerde faculteit kunsten, KU Leuven. Zij is docent en onderzoeker aan LUCA School of Arts en aan de faculteit geneeskunde, KU Leuven. Zij is tevens klinisch muziektherapeut aan het universitair psychiatrisch centrum KU Leuven en uitvoerend musicus.
Prof. Dr. Jos De Backer is hoofd van de Ba en Ma muziektherapie opleiding aan het LUCA School of Arts en diensthoofd muziektherapie aan het universitair psychiatrisch centrum KU Leuven. Hij is tevens senior onderzoeker en docent aan de faculteit geneeskunde KU Leuven.
Deze muzikale voordracht zal plaatsvinden in de muziekzaal van Crea.
Van 16:00 uur tot 1700 uur
Voorlichtingsbijeenkomst over de opleiding tot psychoanalyticus
Ben je benieuwd hoe de opleiding tot psychoanalyticus eruit ziet, hoe de opleiding beleefd wordt of ben je gewoon nieuwsgierig, kom dan naar de voorlichtingsbijeenkomst. Iedereen die enige interesse heeft in de opleiding is dus welkom.
De voorlichtingsbijeenkomst over de opleiding tot psychoanalyticus bij de Nederlandse Vereniging (NPAV) en bij de Belgische vereniging (BVP) wordt dit jaar georganiseerd op de UvA, neem gerust een kijkje.
Octavio Paz
Listen to me as one listens to the rain,
without listening, hear what I say
with eyes open inward, asleep
with all five senses awake
17:30 uur tot 19:00 uur ‘Meet the analyst’
Dichterbij de psychoanalyse ga je deze week misschien wel niet komen. ‘Meeting the Analyst’ biedt een ontmoeting met een psychoanalytica of psychoanalyticus in de eigen spreekkamer. Dé gelegenheid om alle ins en outs van de dagelijkse praktijk te horen, de vragen te stellen die de hele week al op het puntje van je tong liggen, de uitgelezen kans om een sofa in gebruik van dichtbij te bekijken, en misschien wel uit te proberen. We krijgen hier altijd hele positieve reacties op. Dit is het laatste onderdeel van de dag, dus spring op je fiets en sluit de dag af met een leuke en inspirerende ervaring! Je kunt je hiervoor tijdens de week van de SU inschrijven.
Er wordt ook wel geschreven over psychoanalyses uit de praktijk. Zoals dit boek; ‘Het diepst van je gevoel’, daaraan werkten mee de psychoanalytici Ans van Blokland, Minke de Jong, Annelies Verheugt-Pleiter, Frans Schalkwijk, Lutgarde Slaets-Vanvuchelen en Toon Verheugt
Over de psychoanalyse als behandelingsmethode voor psychische problemen hangt voor velen een waas van geheimzinnigheid. Dit boek geeft een kijkje in de keuken van de werkelijke gang van zaken en de mogelijkheden van de psychoanalyse als alternatief voor andere psychotherapeutische behandelingen. Zes psychoanalyses uit de praktijk worden op indringende wijze herverteld. De cliënten hadden depressies, angsten of relatieproblemen waarbij andere therapieën of uitsluitend medicijnen niet voldoende verbetering brachten. Ook de praktische consequenties, de achtergronden en de voor- en nadelen van de psychoanalyse worden besproken.
Inschrijven
Daarmee zijn we aan het einde gekomen van de woensdag. Het zal een rijke enerverende dag worden! Ik zou goed begrijpen als je je nu wilt gaan inschrijven (dat kan hier).
Programma Summer University donderdag 7 juli
Van 09.30 tot 11.00 ‘Het is tijd. Onbehagen in de natuur’
We beginnen met een debat in de ochtend met Geert Buelens, Jos Dirkx en Christine Franckx. Het is weer een pareltje in deze week. Als hoogleraar Nederlandse letterkunde in Utrecht heeft Geert Buelens naam en faam als cultuurhistoricus, ondermeer met zijn boek ‘De jaren zestig’. En hij heeft recent geschreven over de klimaatcrisis waar hij deze ochtend over zal spreken. De titel van dat boek, ‘Wat we toen al wisten – De vergeten groene geschiedenis van 1972’, vat de hoofdlijn goed samen: ongeveer alles wat we tegenwoordig weten over de klimaatchaos en de noodzakelijke maatregelen om het tij te keren, wisten we een halve eeuw geleden ook al, maar we zijn ‘vergeten’ dat we het wisten.
Jos Dirkx is psychoanalyticus en hij zal helder vanuit een psychoanalytische invalshoek reageren. Gaat hij dan in op de de psychische realiteit of op het psychische karakter van de realiteit? We gaan het dan horen. Naast het verhaal van Geert Buelens en Jos Dirkx gaan we van onze medeorganisator Christine Franckx horen. Zij zal levendig het debat modereren. Dit debat zal veel stof tot nadenken geven. Komt allen!
Dit debat geeft plaats aan een prangend vraagstuk van onze tijd: de klimaatcrisis. Geert Buelens zal ons meenemen naar maatschappelijke, wetenschappelijke en politieke aspecten van het debat dat sinds het profetische rapport ‘Grenzen aan de groei’ uit 1972 op de agenda is blijven staan. Jos Dirkx wil niet alleen ingaan op de psychische mechanismen die de moeilijke evenwichtsoefening van de hedendaagse mens toelichten, maar ook stilstaan bij het verschijnen van het thema in de spreekkamer en hoe we als analytici hiermee kunnen omgaan.
Jos Dirkx is psychiater, psychoanalyticus en auteur van Grenzen en grenzeloosheid. Psychoanalyse in een nieuwe tijd. (2019, Sjibbolet) als ook Ecopsychoanalyse. Naar een paradigma van complexiteit. (Tijdschrift voor Psychoanalyse en haar toepassingen, 2022, 28, 41-52). Hij is werkzaam in private praktijk te Utrecht, opleider in de Nederlandse Psychoanalytische Vereniging en huidig hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Psychoanalyse en haar toepassingen.
Geert Buelens is dichter, essayist en columnist en auteur van Wat we toen al wisten. De vergeten groene geschiedenis van 1972. (2022, Querido). Hij is als professor Moderne Nederlandse Letterkunde verbonden aan de Universiteit Utrecht en als gasthoogleraar Nederlandse letterkunde aan de Universiteit Stellenbosch (Zuid-Afrika).
Christine Franckx is psychiater, psychoanalytica en auteur van Malaise dans la nature. La psychanalyse face à la crise climatique (verschijnt in Revue belge de Psychanalyse, 2023,1). Ze is werkzaam in private praktijk te Antwerpen en opleidster Belgische Vereniging voor Psychoanalyse.
Van 11:00 uur tot 11:30 uur koffie- en theepauze
Gedurende deze koffiepauze zal het niet stil zijn, vermoed ik, want het debat zal nog wel even nasudderen.
Van 11:30 uur tot 12:30 uur ‘De creativiteit van Lou Andreas Salome, psychoanalytica van het eerste uur‘
Het is leuk om de lezing van onze medeorganisator, Esther Swart, toe te lichten. Ze heeft een prachtig verhaal over Lou Andreas Salome kan ik al verklappen. Meestal worden de mannen rond Freud uitgelicht als er gesproken wordt over de ontwikkeling binnen de psychoanalyse, maar daar doen we de vrouwelijke grondleggers binnen het psychoanalytische gedachtengoed ernstig tekort mee. Deze vrouwen rond en na Freud hebben de psychoanalytische theorievorming en ook de theorie rond de vrouwelijke seksualiteit ingrijpend veranderd. Zo kwam de rol van de moeder meer in beeld en de afgunst op de baarmoeder werd beschreven. Je zou kunnen zeggen dat de vrouwelijkheid in andere termen werd beschreven dan in gemis en tekort.
Lou Andreas Salome past ook in het rijtje van de vrouwelijke grondleggers. Ze was reeds een bekend schrijfster, filosofe en feministe voordat ze bij Freud in de leer ging. Ze werd vervolgens een van de eerste vrouwelijke psychoanalytici en een goede vriendin van Sigmund Freud. In de psychoanalytische literatuur kom je haar werk nauwelijks tegen, terwijl Freud zelf haar destijds expliciet vroeg om te schrijven over de vrouwelijke psychoseksuele ontwikkeling. In deze lezing neemt Esther jullie mee terug naar de tijd van Salome.
De creativiteit van Lou Andreas Salome, psychoanalytica van het eerste uur
Esther bespreekt haar werk en staat daarbij stil bij een aantal interessante ideeën die zij de psychoanalyse heeft nagelaten waar wij in deze tijd nog steeds schatplichtig aan zijn.
Komt allen naar deze boeiende lezing!
Esther Swart is psychotherapeut en kandidaat psychoanalytica bij de NPAV. Zij is werkzaam in haar eigen praktijk in Amsterdam.
Van 12:30 uur tot 13:30 uur Lunch
Na deze boeiende ochtend kunnen we een uurtje genieten van de lunch en misschien even buiten in het zonnetje een wandeling maken.
Van 13:30 tot 16:00 uur Parallelsessies (met koffiepauze om 14:30 uur)
We hebben na de lunch meerdere opties, de zogenoemde parallelsessies. Het is moeilijk kiezen. Naast de lezing ‘Tijd voor dromen’, is er de mogelijkheid om samen onder leiding van medeorganisator en psychoanalytica Simone Logtenberg casuïstiek te bespreken.
Er zijn daarnaast ook verschillende klinische seminaars, waarin er een psychoanalyse gerefereerd wordt (ook een kinderanalyse). Allen buitengewoon boeiend en leerzaam.
Let op! De klinische parallelsessies zijn alleen voor deelnemers met een BIG registratie of mensen die schriftelijk kunnen aantonen dat zij klinisch werkzaam zijn. Bij de inschrijving zal gevraagd worden naar een document dat dit aantoont (BIG nummer, een verklaring van een opleider, praktijkhouder of werkgever, of eigen verklaring.)
Als je bij je inschrijving geen keuze maakt voor een parallelsessie word je automatisch ingedeeld bij parallelsessie 1 in de plenaire zaal. De snelle inschrijver heeft dus de meest ruime keuze!
Inschrijven
Met het einde van de parallelsessies komen we aan het einde van de vierde dag en kunnen we dan terugkijken op een zeer boeiende dag. Het is leuk om te zien dat de inschrijvingen binnenkomen. Als jij je ook wilt inschrijven kan je dat hier doen!
Ik wil jullie hier ook nog een keer wijzen op onze Facebook pagina, waar de denktank jullie van interessante informatie voorziet. Zo hebben ze bijvoorbeeld meerdere mensen op straat geïnterviewd met verschillende vragen over ons thema ‘Het is Tijd’. Neem maar eens een kijkje.
Tot ziens en een hartelijke groet, namens de organisatie van de Summer University Psychoanalyse
Marion Wolfis