Nieuwsbrief april, ‘Het is tijd’
Marion Wolfis | 23 april 2023 | Nieuwsbrieven
Beste allen,
Wat leuk dat velen van jullie nu al hebben laten weten te komen naar de Summer University Psychoanalyse van 3-7 juli 2023; Het is Tijd. Hiernaast zien jullie de afbeelding van dit jaar, gemaakt door kunstenaar Hokusai. We hebben de tijd moeten nemen om een geschikte afbeelding te vinden. Tijd valt moeilijk te vatten. De houtsnede van Hokusai illustreert de gelijktijdige aanwezigheid van verschillende tijdsdimensies, zoals het hier-en-nu (de picknickers) tegenover de (eindeloze) stroom op de achtergrond.
Een passende afbeelding dus voor deze feesteditie ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van de Summer University, want we belichten ‘tijd’ in verschillende facetten in een heel rijk gevuld programma. Onder meer de lineaire tijd van oorzaak-gevolg, de transformerende tijd onder invloed van après- coup, het tijdloze van het onbewuste en de stilstaande tijd bij trauma en dissociatie worden besproken. Dat laatste wordt ook in het symposium van ‘Het kinderlijk trauma en Sandor Ferenczi’ besproken zoals je verderop in deze nieuwsbrief kan lezen.
Mijn tip is je nu in te schrijven voor de Summer University als je inmiddels hebt besloten te komen. Dan heb je ook de meeste keuze met betrekking tot de parallelsessies. Kijk vooral nog eens in het mooie programma van dit jaar mocht je nog twijfelen.
Verder in deze nieuwsbrief;
- Collegereeks NPAV
- Symposium Het kinderlijk trauma en Sandor Ferenczi
- Podcast tips
- Blog tips
- Nieuws van de Belgische Vereniging voor psychoanalyse
- Psychoanalyse en film
Collegereeks NPAV
De Nederlandse Psychoanalytische Vereniging organiseert wederom 3 keer een blok van 4 avonden college voor studenten en basispsychologen op het Olympiaplein. Ook andere geïnteresseerden zijn van harte welkom. Met dit initiatief stelt de vereniging belangstellenden in de gelegenheid (verder) kennis te nemen van het psychoanalytische gedachtegoed. De docenten zijn ervaren psychoanalytici die rechtstreeks vanuit hun dagelijkse ervaring kunnen spreken over theorie en praktijk. De colleges worden aangeboden in blokken zodat er continuïteit is in het programma, onderwerpen uitgediept kunnen worden en er gelegenheid is voor casuïstiek en eigen inbreng van studenten en basispsychologen. De blokken kunnen ook afzonderlijk worden gevolgd. Aan het eind van ieder blok krijgen studenten en basispsychologen een certificaat van deelname en mogelijk kunnen er colloquium-punten aan worden toegekend.
In Amsterdam start het blok; Seksualiteit en het menselijk tekort. Vanuit de inbedding in de Soma wordt in deze collegereeks de psychoseksuele ontwikkeling besproken door psychoanalytica Marly Horsch.
Psychoanalytici zijn primair geïnteresseerd in het lichaam als mentale representatie. Maar in 1923 schreef Freud ‘Het ik is allereerst een lichaams-ik’. Vanuit de inbedding van de psyche in de soma wordt in deze colleges de relatie met de psychoseksuele ontwikkeling besproken. Begrippen als polymorf pervers, biseksueel, homo- hetero- en transseksueel worden vanuit psychoanalytisch kader belicht. Deze vormen worden vervolgens gerelateerd aan ervaringen van afwezigheid en verschil in verhouding tot het menselijk tekort.
waar: Olympiaplein 2, 1076AB, Amsterdam
Tijdstip: woensdagavonden (data hierboven) van 19.30 – 21.30
kosten: 50 euro/blok
Symposium Het kinderlijk trauma en Sándor Ferenczi
We worden allen van harte uitgenodigd op een klinisch symposium met als thema: Het kinderlijk trauma. Zaterdag 29 april van 13:30-17:00 uur, Dr. Christine Franckx en Dr. Marc Hebbrecht
Er zal stilgestaan worden op de klinische gevolgen van trauma op kinderleeftijd voor de volwassene en hoe zich dit in de loop van een therapie of een psychoanalyse, manifesteert.
Daarbij wordt vooral de verbinding gelegd met het werk van de psychoanalyticus, Sándor Ferenczi, en zijn betekenis voor de hedendaagse psychoanalytische behandeling van traumapatiënten.
Wie zich inschrijft, zal ook het boek ontvangen waaraan gerenommeerde Nederlandse, Franstalige en Vlaamse psychoanalytici, hebben meegewerkt onder redactie van Christine Franckx en Marc Hebbrecht.
Waar: Dit symposium is op locatie in Brussel, Huis van de Psychoanalyse, Emile Clausstraat 49, 1050 Brussel te volgen, ofwel online.
Wanneer: Zaterdag 29 april 2023, 13.30-17.00 uur
Het volledige programma en de inschrijvingsinformatie vindt u hier.
Podcast tips
Ik wil jullie nogmaals attenderen op een bijzondere podcast van Louis De Geest. Hij gaat in gesprek met overwegend Gentse psychoanalytici en dan hebben ze het over psychoanalyse, ook de verbinding met cultuur en maatschappij, op een toegankelijke wijze. Ook Stijn Vanheule, die eerder bij ons te gast is geweest wat toen zeer goed ontvangen werd, komt een keer aan het woord. Er is inmiddels een tweede reeks gaande. De eerste is inmiddels al 10.000 keer beluisterd!
Een andere postcast tip; van de NVVP, In gesprek. In jaargang 1, aflevering 4 gaat Marc Hamburger in gesprek met Marike Steeman over kunst en psychoanalytische psychotherapie. Zij is psychoanalytisch psychotherapeut en beeldend kunstenaar. Hoe komen die twee werelden samen, wat is de relatie tussen het scheppende van de kunst en het psychotherapeutisch proces? Aanrader!
Blog tips
De site; ‘psychoanalytische verhalen‘ is de moeite waard eens te bezoeken. Een site, zo valt te lezen, “waar je korte schetsen over grote thema’s vindt, om over na te denken, bij te glimlachen, ontroerd te raken of misschien wel boos. Of gewoon ter vermaak”.
Jullie kennen de blogs van Marjolein de Craen op de website: ‘Psychoanalyse leeft!’ -Mocht het je toch ontgaan zijn, deze website is zeer aan te raden-. Wat jullie misschien nog niet weten is dat er ook gasten een blog op haar site schrijven. Uitgelicht in deze nieuwsbrief de Gastblog door Leontine Brameijer: Freud schrijft terug.
Nieuws van de Belgische vereniging van psychoanalyse
De seksuele machtsdrang
Seksualiteit en almacht
De Belgische Vereniging voor Psychoanalyse heeft het grote genoegen jullie uit te nodigen voor de studiedag met Prof. Dominique Scarfone (Psychoanalyticus van de Psychoanalytische Vereniging van Montreal/IPA). In fysieke aanwezigheid en via videoconferentie Zoom.
Argument
In dit werk stelt de auteur de dualiteit seksuele drift/destructieve drift in vraag en baseert zich op het feit dat we machtsmisbruik niet tegenkomen zonder een seksuele connotatie in Freudiaanse zin. Seksueel misbruik is tegelijkertijd machtsmisbruik. Hij introduceert hierbij de notie van “seksuele machtsdrang”. Deze wordt niet voorgesteld als een nieuwe drift, maar als de gemeenschappelijke eindtak van de beweging van de (seksuele) doodsdrift en de narcistische almacht. De verbinding tussen deze twee stromingen wordt gemaakt door wat Freud de Bemächtigungstrieb noemt, vaak vertaald als bemeesterings- of beheersingsdwang (in het Frans: “pulsion d’emprise”), maar die we beter de machtsdrang kunnen noemen – wat beter het geweld weergeeft dat ermee overeenkomt.
Prof. Dominique Scarfone is ereprofessor aan de Universiteit van Montreal en emeritus lid van de Montreal Psychoanalytical Society waar hij tot voor kort opleidingsanalyticus was en waar hij momenteel het seminar “Denken met Freud” leidt. In 2022 werd hij verkozen tot erelid van de Italiaanse Psychoanalytische Vereniging. Hij heeft meer dan dertig jaar psychoanalytische theorie gedoceerd aan de universiteit, heeft het psychoanalytische tijdschrift Trans opgericht en geleid (1992-1999) en was meerdere jaren associate editor van het International Journal of Psychoanalysis. Hij publiceerde verschillende boeken (Jean Laplanche, 1997; Forgetting Freud?, 1999; Les Pulsions, 2004; Quartiers aux rues sans nom, 2012; The Unpast – The actual unconscious, 2015), talrijke hoofdstukken in boeken en oorspronkelijke artikelen in verschillende talen in nationale en internationale tijdschriften.
9:00 Verwelkoming van de deelnemers
9:15-10:45 Lezing: Prof. Dominique Scarfone (Montreal Psychoanalytical Society/IPA)
Een Nederlandse vertaling zal worden geprojecteerd.
10:45-11:15 Koffiepauze
11:15-12:30 Discussie: Dr. Arlette Lecoq (SBP/IPA) gevolgd door een discussie met het publiek
13:00 Lunch
Waar: Belgische Vereniging voor Psychoanalyse, Emile Clausstraat 49, 1ste verdieping te 1050 Brussel Of via videoconferentie Zoom (vanaf 9.15 uur)
Kosten: Deelnameprijs: Vóór 3 mei 2023
- – Niet-leden: 30€
- – Leden: 10€
- – Studenten, werkzoekenden: 5€
Psychoanalyse en film
De laatste Psychoanalyse & Film (P&F) van deze reeks: The Piano. Ik heb begrepen dat het zeer de moeite waard gaat zijn. Het zal niet de laatste psychoanalyse en film zijn, want tijdens onze summer University zal er dinsdag 4 juli ook een film gedraaid en ingeleid worden, ‘Het zevende zegel’, dan ingeleid door Sacha Marlisa en Linde Luijnenburg met Edwin Bouman als moderator. Wanneer de nieuwe reeks P&F gaat beginnen zullen we jullie te zijner tijd laten weten.
Maar eerst zal komende woensdag (26 april a.s.) de film The Piano gedraaid worden in Lumiere te Maastricht. De aanvangstijd zal om 19:30 uur zijn. De inleiding wordt verzorgd door Marike Steeman.
THE PIANO
Jane Campion / 1993 / 121’ / EN gesproken, NL ondertiteld
Ada wordt als bruid gekocht door een Nieuw-Zeelandse grootgrondbezitter, halverwege de negentiende eeuw. Zij reist per boot met haar jonge dochter en haar piano. Omdat Ada niet kan spreken, gebruikt zij het instrument om te communiceren. Buurman George blijkt echter over een beter ‘gehoor’ te beschikken dan de echtgenoot. Door Volkskrant-lezers gekozen als beste film van 1993.
26/04/23 19.30u. | LUMIÈRE Maastricht
Spreker: Marike Steeman
Inschrijven
Met deze nieuwsbrief zijn jullie weer op de hoogte van verschillende psychoanalytische activiteiten en wil ik jullie natuurlijk herinneren aan de mogelijkheid om je in te schrijven voor de week van 3 tot en met 7 juli van de Summer University ‘Het is tijd’. Je kunt je hier inschrijven. Daar vind je ook meer informatie over het programma. We hopen jou in de eerste week van juli te mogen ontvangen!
Tot ziens en een hartelijke groet, namens de organisatie van de Summer University Psychoanalyse
Marion Wolfis